Nederlandse brandweerteams in het hart van
Europa’s meest onvoorspelbare natuurbranden
Prepositionering: een Europese primeur
Begin maart verscheen er een opvallende oproep van Brandweer Nederland: er werden specialisten gezocht voor een prepositioneringmissie in Spanje. Niet zomaar een inzet, maar een historische primeur. Voor het eerst reisde een team Nederlandse brandweervrouwen en -mannen als officiële EU Civil Protection-missie af naar Galicië, het gebied waar ruim 80% van alle Spaanse natuurbranden woedt.
De missie had een dubbele doelstelling: Spaanse teams ondersteunen tijdens het zware natuurbrandseizoen én waardevolle kennis opdoen voor Nederland. Want met toenemende droogte en veranderende klimaatomstandigheden is de kans groot dat ons land in de toekomst met vergelijkbare situaties te maken krijgt.
Kelly maakte in de zomer van 2025 deel uit van het Nederlandse team en doet hier haar verhaal.
Als je ziet wat natuurbranden in Zuid-Europa kunnen doen, dan weet je: dit is ook onze toekomst
Galicië: het epicentrum van Spaanse natuurbranden
Het terrein is zo groot als Nederland. Het werkgebied van de teams bestond uit uitgestrekte bergketens, dorre heuvelruggen en kilometers aan brandbare vegetatie. Het besef kwam snel binnen: de schaal hier is anders. Veel groter. En veel grilliger.
“Het gebied waar we werkten is zo groot als Nederland,” vertelt Kelly. “Elke dag kon je tientallen kilometers verderop weer een nieuwe rookpluim zien ontstaan. Die dynamiek is enorm.”
De Spaanse natuurbranden onderscheiden zich door:
• extreem snelle verspreiding door wind
• steile hellingen die vuur razendsnel omhoog jagen
• sterk wisselende luchtvochtigheid
• toegangswegen die soms letterlijk in rook opgaan
Het vraagt om teamwork, discipline én aanpassingsvermogen.
De eerste vuurstorm: hitte die door merg en been gaat
Wanneer je als Nederlandse brandweervrouw of -man voor het eerst een Iberische vuurstorm van dichtbij meemaakt, verandert je referentiekader direct.
Ik stond met de vuurzweep vlammen van bijna twee meter weg te slaan. De hitte op m’n gezicht… ik dacht echt dat m’n jukbeenderen brandden.
Het team moest soms letterlijk achteruit stappen om niet door de stralingshitte overmand te worden. De intensiteit van een brandfront in Spanje is niet te vergelijken met de gemiddelde Nederlandse natuurbrand.
De werkelijkheid is rauw, fysiek en continu veranderend.
Water uit de lucht: samenwerken met helikopters en blusvliegtuigen
Een van de meest indrukwekkende elementen van de Spaanse aanpak is de constante luchtsteun. Helikopters en blusvliegtuigen vliegen laag over de teams heen, soms elke drie tot vier minuten.
Voor iedere drop klinkt er eerst een alarm. Dat geluid werd iconisch voor de missie.
“Dat alarm… ik hoor het nog steeds. Je duikt weg en seconden later breekt een muur van water over je heen. Onvergetelijk.”
De samenwerking tussen grondteams en luchtsteun is tot in detail op elkaar afgestemd. Een cruciale les die de Nederlanders meenemen naar huis.
De menselijke kant: angst, dankbaarheid en verbondenheid
Naast het vuur was er nog iets dat diepe indruk maakte: de bevolking.
Tijdens een inzet verschenen dorpsbewoners aan de bosrand met flessen water, soms nog geen honderd meter verwijderd van het vuur.
“Je ziet de angst in hun ogen. Hun huis, hun land, hun hele geschiedenis staat op het spel. En toch komen ze naar je toe om jóu water te geven. Dat raakt.”
Die momenten onderstrepen waarom internationale samenwerking meer is dan techniek of kennis. Het gaat om solidariteit.
Uren maken: 12 uur op de lijn
De inzet was fysiek extreem zwaar. Soms werd er 12 uur non-stop gewerkt: lopen, klimmen, handgereedschap, monitoring en veiligheid.
Daarom maakte Kelly bewust geen gebruik van haar traditionele bluslaars.
“We deden ander werk dan in Nederland. Hier móet je kunnen bewegen. Geen metaal, licht, stevig, en schoenen waar je een hele dag op kunt staan. Dat was essentieel.”
De omstandigheden vragen om materiaal dat past bij het terrein en de taak, een waardevolle les voor toekomstige natuurbrandinzetten, ook in Nederland.
Eén team, één taal
Ondanks verschillen in procedures, gewoontes en uitrusting verliep de samenwerking met de Spaanse brandweer opvallend soepel.
Spaanse teams werken met vaste tactieken zoals ankerpunten, brandlijnen en indirect attack – methoden die in Nederland minder vaak nodig zijn, maar essentieel zijn in berggebieden.
“We stonden er echt als één team. Ze spraken goed Engels, waren open, deelden alles. Wij brachten onze kennis, zij hun ervaring. Dat werkte perfect.”
Die uitwisseling is precies waarvoor Europese missies bedoeld zijn.
Lessen voor Nederland: investeren, trainen en vooruitkijken
De missie laat zien hoe belangrijk internationale samenwerking is voor een land waar natuurbrandrisico’s snel groeien. In Nederland wordt veel geïnvesteerd in natuurbrandbestrijding, maar Spanje staat door jarenlange ervaring nog altijd één stap verder.
De Nederlandse teams namen o.a. deze inzichten mee terug:
• belang van terreinoriëntatie
• gedrag van vuur op steile hellingen
• rol van windschiftingen in minuten
• samenwerking met luchtsteun
• fysieke belastbaarheid op lange inzetten
Door langere droogteperioden en veranderende weerpatronen neemt ook in Nederland het risico op extreme natuurbranden toe. De inzichten uit Galicië zijn daarom geen luxe, maar pure noodzaak.
“Dit was een uitgelezen kans om te leren wat ons in de toekomst te wachten kan staan. We móeten blijven investeren in training en samenwerking.”
Meer dan een inzet: een vooruitblik op de toekomst
De prepositionering in Spanje was geen incidentele actie, maar een voorbode van wat Europese samenwerking de komende jaren zal betekenen. Natuurbranden houden geen rekening met grenzen. Kennis, training en solidariteit worden steeds belangrijker.
Voor de deelnemers blijft het een ervaring die hen gevormd heeft.
Dit vergeet ik nooit meer. Het geluid, de hitte, het teamwork… maar vooral de mensen. Daar doe je het voor.
De missie in Galicië laat zien dat natuurbrandbestrijding vraagt om vakmanschap, internationale samenwerking en continu leren.
In dit artikel wordt de Black Eagle Athletic 2.0 gedragen